بیگ دیتا (Big Data) یا کلان داده چیست؟
بیگ دیتا یا کلان داده درواقع اصطلاحی است که برای حجم زیادی از دادهها استفاده میشود که خیلی سریع و پیچیده هستند و پردازش آنها با استفاده از روشهای سنتی، سخت و غیرممکن است. بهطور کلی ما با علم داده، دادهکاوری، تحلیل دادهها و یادگیری ماشین روبهرو هستیم. دسترسی و نگهداری حجم زیادی از اطلاعات و دادهها برای تحلیلهایی بعدی کاری زمانبر و پرهزینه است.
کاربردهای کلان داده چیست؟
از آنجایی که دادهها اهمیت زیادی دارند، بنابراین هر جایی که بتوان تحلیل خوبی داشت و اطلاعات مهمی را استخراج کرد، میتوان از کلان دادهها بهره گرفت. در ادامه چند مورد از مهمترین کاربردهای بیگ دیتا را بازگو میکنیم:
- صنعت آموزش: همانطور که میدانید در حوزه آموزش، افراد مختلف با سنین متفاوت سراغ یادگیری مهارتهای متنوع میروند. این آموزشها شامل حضور در مدارس، دانشگاهها و مراکز علمی یا ثبت نام در آموزشگاههای خصوصی، آموزش آنلاین و… میشود. با توجه به حجم زیاد اطلاعات در این حوزه، با ارزیابی و تحلیل دقیق میتوان مسیر و محتوای آموزشی بهتری ایجاد کرد.
- تولید محتوای ویدیویی: محتوای ویدیویی بهویژه فیلمهای سینمایی، سریالها و برنامههای تلویزیونی جزو پرطرفدارترین نوع محتوا در دنیا هستند. کمپانیهای تولیدکننده تلاش میکنند به کمک بیگ دیتا ذائقه مخاطب را شناسایی کرده و محصولات جذابتری را روانه بازار کنند.
- حوزه سلامت: یکی از مهمترین کاربردهای بیگ دیتا در حوزه سلامت و پزشکی است. به کمک دادهکاوی و تحلیل دقیق دادهها میتوانید به اطلاعات تعداد زیادی از بیماران در سنین مختلف و گروههای متنوع برسید و برای مقابله با بیماریها و پیشگیری از ابتلای به آنها، راهکارهای مناسب و کاربردی ارائه دهید.
- سیستم پیشنهاد: احتمالا شما هم در سایتهای مختلف محصولات یا محتوای پیشنهادی را دیدهاید. این موارد تنها بخشی از کاربرد کلان دادهها در طراحی سیستمهای ارائه پیشنهاد است.
- دیجیتال مارکتینگ: یکی دیگر از کاربردهای بیگ دیتا در حوزه دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال است. در این حوزه چون حجم زیادی از دادههای قابل اندازهگیری وجود دارد، در صورت دادهکاوری درست و تحلیل و پردازش دقیق اطلاعات و دادهها میتوانید کمپینهای موفقی را اجرا کنید.
چه سازمانهایی از بیگ دیتا استفاده میکنند؟
با اینکه کلاندادهها برای هر صنعت و کسبوکاری قابل استفاده هستند، اما بعضی از سازمانها به نوعی وابسته به این سیستم هستند. جالب است بدانید اغلب تجارتهای بزرگ صرفاً یک دپارتمان مجزا برای همین منظور ایجاد میکنند. در ادامه مهمترین سازمانهایی که برای بقاء کاری به بیگ دیتا نیاز دارند را معرفی خواهیم کرد.
سیستمهای بانکداری
بانکها و مؤسسات مالی یکی از مهمترین استفادهکنندگان از کلاندادهها هستند. در دنیای مدرن ما در هر ثانیه مقدار غیرقابل شمارشی اطلاعات از منابع بسیار زیادی در حال رد و بدل میباشد. بانکها یکی از مؤسساتی هستند که همیشه در این اطلاعات هنگفت سهم زیادی دارند. به همین خاطر آنها همواره به دنبال راهی برای مدیریت این حجم عظیم از اطلاعات میباشند.
این سازمانهای مالیاتی دنبال راهی هستند تا بتوانند در عین حالی که از طریق آن رضایت مشتریان خود را جلب میکنند، خطر ریسکهای جبران ناپذیر را نیز به حداقل برسانند. این پرژه بسیار حساس است و به همین دلیل است که بانکها سرمایهگذاری خاصی روی بحث بیگ دیتا میکنند. آنها میخواهند با اطلاعات کامل در این حوزه فعالیت داشته باشند و با چالشهای مالی آشنا باشند. برای همین به سراغ بیگ دیتا میروند و با آنالیز دقیق و پیشرفته، خودشان را نه تنها برای چالشهای سخت آماده میکنند، بلکه راهکارهای نوینی برای ایجاد ارتباط و تعامل بهتر با مشتریان پیدا میکنند.
سیستمهای آموزشی
اطلاعات یعنی آموزش و وقتی بحث به سازمان تخصصی این مورد مثل وزارت آموزش و پرورش میرسد، اهمیت دادهها نیز به وضوح مشخص میشود. سازمانهای آموزشی مثل مدارس، مؤسسات آموزش عالی، دانشگاهها، آموزشگاهها و … نیاز شدیدی به اطلاعات بروز در مباحث آموزشی دارند. درواقع آنها باید هر لحظه و هر ثانیه پایگاه اطلاعاتی خودشان را ارتقاء داده و بروزرسانی کنند تا متدهای جدید، مباحث جدید و تکنیکهای آموزشی مدرن را در اختیار داشته باشند.
با کمک بیگ دیتا این مؤسسات آموزشی نه تنها نواقص کاری خود را پوشش میدهند، بلکه میتوانند از سیستمها و راهکارهای آموزشی جدید برای برنامه درسی استفاده کنند. مزیت دوم کلاندادهها برای سیستمهای آموزشی این است که آنها میتوانند با آنالیز و رفتارشناسی کارشناسی شده، دانشآموزانی که به هر شکلی مشکل داشته یا در خطر خاصی هستند را شناسایی کنند.
بیگ دیتا یک روند اصولی ایجاد میکند و باعث میشود تا این مؤسسات بتوانند روند پیشرفت دانشآموزان را با روند پیشرفت تحصیلی کلی مطابقت دهند و با برطرف سازی کم و کاستیها از این طریق، سیستم آموزشی خود را بهبود ببخشند. این حرکت در نهایت باعث افزایش بهره وری و بهبود هرچه بهتر سیستم آموزشی یک کشور میشود. در ایران نیز طی سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای الگوبرداری از سیستمهای آموزشی موفق در کشورهای دیگر صورت گرفت. این اقدام از طریق آنالیز بیگ دیتا انجام شده است.
ارگانهای دولتی
بیگ دیتا سهم عظیمی در امور دولتی دارد. میتوان گفت که تقریباً همه دولتهای جهان رابطه بسیار تنگاتنگی با مسئله کلاندادهها دارند. آژانسها و مؤسسات دولتی از این حجم اطلاعات برای اهداف مختلفی استفاده میکنند. درواقع شاید بهتر باشد بگوئیم بیشترین استفاده غیرمادی از بیگ دیتا توسط دولتها صورت میگیرد. تمام اتفاقات و رخدادهای داخلی ضبط شده در یک سیستم یکپارچه ذخیرهسازی میشوند. این اطلاعات توسط همین آژانسهای دولتی و یا شرکتهای نیمهدولتی جمعآوری میشوند. دولت نیز با کمک این اطلاعات اقدام به بررسی شرایط اقتصادی، سیاسی و دیگر مسائل مطرح در کشور میکند.
این اطلاعات و تحلیلها کمک خیلی بزرگی به دولتها میکنند تا بتوانند با قدرت بیشتری به مدیریت اوضاع یک کشور بپردازند و حتی با اطلاعات کافی که دارند بتوانند جلوی تهدیدات مختلف را نیز قبل از وقوع بگیرند! لازم به گفتن نیست که اهمیت اطلاعات برای سازمانهای نظامی به چه مقدار زیاد است. درواقع این همان بیگ دیتا است که دولتها و ارتشهای نظامی آنها را از تهدیدات و مسائلی از این قبیل آگاه میسازد.
سازمانهای بهداشتی و سلامتی
بیمارستانها و دیگر مراکز درمانی و بهداشتی نیز سهم خیلی زیادی از اطلاعات حجیم روزانه دارند. به همین خاطر در همه کشورها وزارت بهداشت و درمان بخشی را برای جمعآوری اطلاعات مورد نیاز و بروز از طریق سیستم بیگ دیتا فراهم میآورد. پروندههای پزشکی، آموزشهای درمانی، لیست داروها و مسائل مشابه از جمله اطلاعاتی هستند که سازمانهای بهداشتی و سلامتی به دنبال آنها هستند.
کلاندادهها به مراکز درمانی کمک میکنند تا آئیننامههای جدید و جهانی را به صورت سریع و مؤثر به لیست دستورالعملهای خود اضافه کنند. همین مسئله باعث ایجاد یک سیستم یکپارچه برای تبادل اطلاعات و کشفیات جدید نیز میشود و به بهبود وضعیت سلامت و بهداشت مردم کمک زیادی خواهد کرد.
مزایای پردازش کلان دادهها (big data)
توانایی پردازش کلان دادهها (big data) مزایای متعددی دارد که در این مطلب از آن ها نام برده شده:
- مشاغل میتوانند هنگام تصمیم گیری از هوش خارجی استفاده کنند
- خدمات مشتری بهبود مییابد
- شناسایی زود هنگام خطر برای محصول یا خدمات ، در صورت وجود
- کارایی عملیاتی بهتر
نتیجهگیری
بیگ دیتا مبحثی نیست که بتوان از آن خیلی ساده عبور کرد. چون مخاطبین اصلی بیگ دیتا کمپانیهای بزرگ هستند نمیتوان گفت که Big Data برای تجارتهای معمولی و کوچک کاربرد ندارد. شما حتی میتوانید از روشهای معمول و متدهای کاربردی رایج این سیستم به صورت رایگان و بدون واسطه استفاده کنید. لازم نیست تجزیه و تحلیلهای پیچیده داشته باشید؛ کافیست یک محل مناسب برای جمعآوری اطلاعات از منابع در دسترس مثل شبکههای اجتماعی ایجاد کنید و هر اطلاعاتی که ممکن است به کارتان بیاید را در این محل جمعآوری کنید و سپس به بررسی و کسب اطلاعات مفید از آنها بپردازید.